Στο νοτιότερο άκρο της Ευρώπης, δύο μικροί ελαιουργικοί συνεταιρισμοί που αριθμούν μόλις 257 μέλη συνολικά, συνενώνονται, φιλοδοξώντας να δώσουν το στίγμα της νέας εποχής στην οργάνωση και τη διαχείριση του πρωτογενούς τομέα.

Με άμεσο στόχο τη μείωση του κόστους και την αύξηση της παραγωγής αλλά και με όνειρο τη δημιουργία μεγάλων ελαιουργικών μονάδων σε ευρύτερη κλίμακα, οι συνεταιρισμοί Κεντριού και Βαϊνιάς στην Ιεράπετρα συνενώθηκαν, δημιουργώντας έναν νέο αγροτικό συνεταιρισμό.

Για τον κ. Σπύρο Κουφάκη, πρόεδρο του νέου συνεταιρισμού, η μετεξέλιξη του ελαιουργείου σε δομημένη και οργανωμένη επιχείρηση, αποτελεί μονόδρομο και η συνεργασία, η κοινή δράση των παραγωγών και η ενιαία διαχείριση του ελαιολάδου σε επίπεδο Περιφέρειας, εκφράζονται ως όρος επιβίωσης για την αυριανή μέρα. «Για να εξασφαλίσουν την οικονομική τους βιωσιμότητα τα ελαιουργεία πρέπει να κινηθούν στη λογική των συγχωνεύσεων, ώστε να δημιουργηθούν μεγάλες μονάδες που θα μπορούν να ανταποκριθούν στη νέα τάξη πραγμάτων που επιβάλλει ο ανταγωνισμός, εντός και εκτός συνόρων», υποστηρίζει.

Αναφερόμενος στην τωρινή κατάσταση στην Ιεράπετρα αλλά και στην Κρήτη γενικότερα, λέει χαρακτηριστικά: «Η πλειοψηφία των ελαιουργείων είναι προβληματικές επιχειρήσεις. Με τις συνενώσεις μειώνεται το κόστος λειτουργίας τους κατά 60%. Σήμερα, ένα ελαιουργείο που δεν αλέθει κατά μέσο όρο 800 τόνους λάδι την περίοδο, δεν είναι βιώσιμο. Στη δική μας περίπτωση, ο κάθε συνεταιρισμός είχε δυνατότητα να παράγει 300 τόνους λάδι. Όμως, οι τιμές ξεφτιλίστηκαν τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα πολλοί να μην πηγαίνουν να μαζέψουν τις ελιές τους και όσοι πηγαίνουν, να έχουν μειωμένη παραγωγή επειδή δεν τις φροντίζουν. Έτσι, φέτος έχουν φτάσει να παράγουν 300 τόνους και οι δύο συνεταιρισμοί μαζί. Τώρα θα δουλεύει το ένα μηχάνημα, άρα θα εξοικονομηθεί ένα ποσό που θα εξασφαλίζει τα λειτουργικά έξοδα του συνεταιρισμού».

Απαραίτητη η εμπιστοσύνη των παραγωγών
Η ιδέα των συνενώσεων δεν είναι καινούρια. Στον κάμπο της Ιεράπετρας τα τελευταία χρόνια είχε συγκροτηθεί μια άτυπη ομάδα από έξι ελαιουργικούς συνεταιρισμούς με στόχο την πώληση του ελαιολάδου, της πυρήνας και την διαχείριση της δακοκτονίας. Το θεσμικό πλαίσιο δόθηκε πέρυσι, με το νόμο Σκανδαλίδη. Το μόνο που έμενε να ξεπεραστεί ήταν οι νοοτροπίες δεκαετιών και το πολύ κακό συνεταιριστικό προηγούμενο που δείχνει να έχει πληγώσει βαθιά το συνεταιριστικό κίνημα στην Ελλάδα. Τελικά, μόνο δύο συνεταιρισμοί συνενώθηκαν. «Οι υπόλοιποι δεν πείσθηκαν», απαντά ο κ. Κουφάκης, εκφράζοντας την ελπίδα ότι γρήγορα θα αλλάξουν γνώμη και τονίζοντας ότι μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος, το συνεταιριστικό κίνημα καλείται να επανέλθει με «γρήγορα αντανακλαστικά και ρεαλιστικές προτάσεις», ώστε να ξανακερδίσει την εμπιστοσύνη των παραγωγών.

Ανάγκη για συμμετοχή
Για τον κ. Κουφάκη, βασική προϋπόθεση για τη λειτουργία του εγχειρήματος αποτελεί η υποστήριξη όλων των μελών: «Αν πετύχουμε, θα πετύχουμε επειδή λειτουργούμε με άμεση δημοκρατία. Θέλουμε συμμετοχή και συνεννόηση σε ό,τι κάνουμε. Η γνώμη του καθενός μετράει, γι' αυτό πρέπει να κουβεντιάζουμε όλοι μαζί τα προβλήματα και να λαμβάνουμε όλοι μαζί τις αποφάσεις», τονίζει.

Μονόδρομος η ενιαία διαχείριση
Με την πεποίθηση ότι το μέλλον του κρητικού ελαιολάδου περνά από την ενιαία διαχείριση και πιστοποίηση, ο κ. Κουφάκης λέει χαρακτηριστικά: «Τόσα χρόνια τσακώνεται η Σητεία με το Κολυμπάρι για το ποιος έχει το καλύτερο λάδι, με αποτέλεσμα να πέφτουν οι τιμές. Μόνο με την ενιαία εμπορία σε τυποποιημένη μορφή θα πάμε μπροστά. Αυτά τα προβλήματα οι Ισπανοί τα έχουν λύσει εδώ και δεκαετίες. Γι' αυτό είναι εκεί που είναι». Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης (ΣΕΔΗΚ), που προ ημερών εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση: «Ο μόνος τρόπος για να υπάρξει θεσμικό πλαίσιο για την προστασία της ποιότητας, της ταυτότητας και της φήμης του κρητικού ελαιολάδου, είναι η αναγνώριση ελαιολάδου ''ΠΟΠ Κρήτη''. Και για την αναγνώριση αυτή, ο ΣΕΔΗΚ και ο ΣΠΑΚΕ έχουν αγωνιστεί επί 5 και πλέον έτη χωρίς δυστυχώς αποτέλεσμα, εξαιτίας ενστάσεων που υποβλήθηκαν μέσα από την Κρήτη. Τώρα το θέμα έχει οδηγηθεί στο ΣτΕ οπού με συνεχείς αναβολές καθυστερεί δυο και πλέον χρονιά».


Επιστροφή στα νέα